کتاب، تجسم روح و روان نویسنده و نشان‌دهنده نوع اندیشه و میزان شناخت اوست و خوانندگان با مطالعه هر کتاب، در حقیقت، نور هدایت و یا ظلمت ضلالت را در صحیفه وجود خویشتن ترسیم می‌کنند و طریق صعود یا سقوط را می‌پیمایند. هر روزه در سراسر دنیا شاهد چاپ و نشر هزاران عنوان كتاب در رشته‌های گوناگون علمی و معنوی به زبان‌های مختلف هستیم كه برای خوانندگان و پژوهشگران، تأثیرات مثبت و انسان‌ساز و یا پیامدهای منفی و مخرّب به همراه دارند.
از این‌رو، به‌طور مختصر به تبیین چگونگی تأثیرگذاری كتب مختلف و ارائه راهكار مناسب در مسیر بهره‌مندی صحیح از آن‌ها می‌پردازم و در صدد آن هستم که سنگ محکی را برای تشخیص عیار واقعی مقالات و کتب گوناگون، در اختیار پژوهشگران و نویسندگان محترم قرار داده و در پایگاه اینترنتی خود نیز پاسخگوی سؤالات احتمالی در این زمینه باشم. [1]
کتاب، تجسم روح و روان نویسنده
گران‌بهاترین و تأثیرگذارترین موهبت خداوند به بشریت، کتاب‌های آسمانی اوست که در واقع، روح مطهّر و منوّر الهی و رحمانی در یکایک آیاتش تجلی یافته تا کسانی را که با عشق به این کتاب‌ها و توجه و اهمیت به صاحبشان به‌سوی آن‌ها می‌روند، از نور هدایت برخوردار نموده و در مقابل، آنان را که بدون توجه به صاحب این کتب و یا با تنفر و عناد با این کتاب‌ها روبه‌رو می‌شوند، از نعمت هدایت محروم و در ظلمت گمراهی گرفتار نماید؛ چنان‌که قرآن کریم به‌عنوان یکی از کتاب‌های آسمانی می‌فرماید: «نازل می‌کنیم از قرآن آنچه شفا و رحمت است برای ایمان‌آورندگان، و نمی‌افزاید ستمکاران را جز زیان.»[2]
همچنین، ارزشمندترین و مؤثرترین ثمره وجودی هر انسان كه از خود به یادگار می‌گذارد، همانا آثار نوشتاری اوست و به منزله گنجینه گران‌بهایی است که تمامی توجه و اهتمام صاحبش به آن معطوف می‌باشد. در گستره جوامع بشری، هر محقق و دانشمندی كه پس از سال‌ها تلاش و زحمت در راه پژوهش و مطالعه، اثر مكتوبی را به وجود می‌آورد، به‌راستی نوع و میزان علم و آگاهی خویش را در آن جلوه‌گر می‌نماید و كتاب هركس، تجسم روح و روان او به شمار می‌رود و در واقع، هر نویسنده جوهره علمی و معنوی وجود خود را در اثرش به ودیعت می‌سپارد و پس از مرگ، با كتابش كه شناسنامه زندگانی او می‌باشد، جاودانه گردیده، روح و روانش در سراسر كلمات مكتوبش، حضوری همیشگی و اثرگذار خواهد داشت.
بنابراین، پژوهشگران و جویندگان كمال، هنگامی كه در صدد بهره‌مندی از علوم و معارف كتب و مقالات برمی‌آیند، بایسته است قبل از استفاده از آن‌ها، نسبت به صاحب آن آثار توجه و اهتمام داشته باشند و این نكته بسیار مهم و اساسی را در نظر بگیرند که اگر با نگرش منفی و حالت انتقاد یا تنفر، هرگونه نوشتاری را مورد مطالعه قرار دهند، تحت تأثیر روح حاكم بر آن اثر واقع نمی‌شوند و چنانچه با نگاه مثبت و حالت عشق و رضایت‌مندی به مطالعه نوشتاری بپردازند، تحت سلطه روح صاحب آن اثر قرار گرفته و از راه و روش و آیین نویسنده، با هر ضعف و قوتی که در اثر او وجود داشته باشد، تأثیری عمیق می‌پذیرند. در نتیجه، با خواندن کتاب‌های آسمانی همچون: صحف ابراهیم(ع)، زبور داوود(ع)، تورات موسی(ع)، انجیل عیسی(ع) و قرآن محمد(ص)، با عشق یا تنفر به آیات و معارف آن‌ها، از سوی صاحب حقیقی‌شان، یعنی خداوند، مورد عنایت یا خسران قرار می‌گیرند و البته در این میان، تنها مؤمنان، از معارف و حقایق ناب این کتب بزرگ بهره‌مند می‌شوند.
معیار بهره‌مندی صحیح از كتب
ریشه علوم مُلکی و ملکوتی دانشمندان دنیا، به کتاب‌های آسمانی باز می‌گردد؛ چه اینکه هر پیامبر صاحب کتابی در عصر خود، سرآمد اندیشمندان زمان خویش و پاسخگوی تمامی سؤالات علمی و معنوی انسان‌ها بوده‌اند. از این‌رو، نویسندگان و محققان محترم در مقام مطالعه و تحقیق آثار علمی و یا هنگام نگارش و تألیف کتب و مقالات، نیازمند وجود معیاری برای تشخیص و ارزیابی مطالب هستند كه به عقیده نگارنده، چیزی جز «آشنایی با معارف ناب كتب آسمانی» نمی‌باشد.
بنابراین، هركس دارای چنین معیار روشنی‌بخشی باشد، در مسیر بهره‌مندی از كتب گوناگون، همچون کتاب‌های اعتقادی، روحی و غیره، دچار لغزش نگردیده و توانایی تشخیص مطالب صحیح از ناصحیح را خواهد داشت؛ اما چنانچه با این معیار، آشنایی نداشته باشد، جهت در امان ماندن از پیامدهای منفی برخی كتب، مطمئن‌ترین شیوه، اتصال به صاحبان بصیرت و استفاده از راهنمایی‌های آشنایان با حقایق ناب كتب آسمانی، یعنی اولیای رحمانی است؛ چنان‌كه در مثال، هر كتاب به منزله دریای ژرفی است كه سیر در اعماق پرتلاطم آن برای صید گوهر علم و آگاهی، نیازمند آشنایی خواننده با فن شنا و غواصی و یا سوار شدن بر كشتی اهل شناخت می‌باشد.
در نتیجه، بیداری و هوشیاری محققان گرامی در برابر چنین امر حساس و مهمی، بسیار ضروری می‌نماید و بایسته است جوانان و پژوهشگران عزیز، بدین مسئله مهم توجه داشته باشند كه برای سیر در آثار نویسندگان، از جمله کتاب‌های تعبیر خواب، نیازمند آشنایی با معارف ناب كتاب‌های آسمانی و یا تمسك به صاحبان بصیرت و معنویت برای نجات خود می‌باشند تا هم از ثمرات نیك علم و جنبه‌های مثبت اندیشه دیگران به‌طور صحیح بهره‌مند گردند و هم در ورطه دوری از حقایق روح‌پرور و معارف انسان‌ساز ادیان توحیدی قرار نگیرند.
پی‌‌نوشت‌ها:
[1]. نشانی پایگاه اینتـرنتی و پست الکترونیکی نویسنـده: www.foroughemahtab.com و foroughemahtab@yahoo.com.
[2]. سوره اسراء، آیه 82.
