هیزم و لیف خرما

خرما، یکی از شیرین‌ترین میوه‌های طبیعت است. در حقیقت، خدای رحمان، وابستگی به لذت‌های شیرین دنیایی را به لیف خرما که تارهای نازک و ظریف پوست درخت خرما می‌باشد، تشبیه نموده است. ابولهب که از جاه‌طلبی و مال‌اندوزی و اتکای به قوم و قبیله خویش سرمست شده بود، آن‌چنان در حجاب غفلت قرار گرفت که نسبت به حفظ و نگهداری از همسرش، ام‌جمیل، کاملاً بی‌توجه بود و ‌‌‌‌در نتیجه، ام‌جمیل که از زیباترین زنان عرب به شمار می‌رفت، با ورود به اجتماعِ مشرکان، رفته‌رفته لذت‌های نفسانی را چشید و آنگاه ریسمانی از تعلقات شیرین دنیایی، بر گردن او افکنده شد و چون می‌دید حضرت محمد(ص)، تنها کسی است که مانع بهره‌مندی او از لذت‌های دنیوی می‌شود، همانند همسرش ابولهب، به دشمنی و کینه‌توزی با آن حضرت پرداخت.

از این‌رو، ام‌جمیل در سایه غفلت و بی‌غیرتی ابولهب، حضوری پر رنگ در عرصه شرک‌آلود اجتماع پیدا کرد و شیفتگان و راغبان جمال خودش را به حمایت از شوهرش دعوت می‌نمود و آنان را چون هیزم‌های جهنم به سوی ابولهب هدایت، و به تعبیری حمل می‌کرد و با این کار، بر شعله‌های آتش وجودِ سخت و سنگ‌گونه ابولهب می‌افزود؛ آتشی که به بیان قرآن، هیزمش مردمان و سنگ‌ها هستند؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! حفظ کنید، خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن، مردم و سنگ‌ها هستند.»[1]

در این آیه، منظور از سنگ‌ها، اولیای شیطانی همچون فرعون‌ها و ابولهب‌ها هستند که پیشوایان مردم گمراه‌اند و وجود آنها موجب برقراری و دوام آتش جهنم است. به عنوان مثال، چنانچه آدمی بخواهد در بیابانی که در آن باد می‌وزد، آتشی روشن کند، ابتدا باید دور هیزم‌ها را سنگ بچیند تا جلوی خاموشی آتش و پراکنده شدن هیزم‌ها را بگیرد. همچنین وجود سنگ‌گونه اولیای شیطانی باعث وحدت پیروانشان در کفر و شرک و سبب شعله‌ور ماندن آتش جهنمی آنان می‌باشد.

به جهت همین امر است که خداوند رحمان، مسئولیت سرپرستی زن را بر عهده مرد نهاده[2] و او را موظف نموده که خود و همسر و به طور کلّی، اهلش را از جاذبه‌های فریبنده دنیوی حفظ و حراست نماید.

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ * تَبَّتْ يَدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ ‎*‏ مَا أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ ‎* سَيَصْلَىٰ نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ ‎* وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ ‎* ‏فِی جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ﴾‏؛[3] «به نام خداوند بخشاینده مهربان. بریده باد دو دست ابو­لهب و مرده باد [او]. بی‌نیاز نکرد او را مالش و آنچه کسب کرد. به‌زودی درآید در آتش صاحب شعله، و زن او که حمل‌کننده هیزم است، در گردنش ریسمانی است از لیف خرما.»

پی‌نوشت‌ها:

[1]. سوره تحریم، آیه 6.

[2]. سوره نساء، آیه 34: ﴿الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ﴾؛ «مردان سرپرستان زنان‌اند.»

[3]. سوره مسد.

به اشتراک بگذارید
keyboard_arrow_up
error: