سوره توحید و آیات ابتدایی سوره حدید که فهم اسرار آنها به صاحبدلان ژرف‌اندیش در آخرالزمان نسبت داده شده،[1] با یکدیگر ارتباط معنایی دارند؛ زیرا آن حقیقتی که به صورت باطنی در سوره توحید ذکر شده، ظهورش در سوره حدید می‌باشد.[2]
به بیان دیگر، سوره توحید، حقیقت ذاتی و صفاتی خداوند را با اوصاف یکتایی و بی‌نیازی بیان می‌کند و شش آیه ابتدایی سوره حدید نیز بیانگر همان حقایق توحیدی، همراه با اشاره به تجلی آن در اشرف مخلوقات، یعنی انسان کامل است. توضیح اینکه حقیقت توحید به تصریح ﴿هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ﴾،[3] شامل همه موجودات عالم می‌باشد و به بیان ﴿وَ هُوَ مَعَكُمْ أَینَ ما كُنْتُمْ﴾،[4] به طور خاص همراه انسان است؛ اما روحانیت رحمانی و وجاهت رحیمی آن حقیقت، تنها در وجود انسان کامل جلوه‌گر می‌باشد.
